Varicella-zoster là một loại vi rút gây bệnh thủy đậu và bênh zô-na. Loại vi rút này nằm im bất động trong rễ dây thần kinh sau khi bệnh nhân bị thủy đậu. Theo viện y tế quốc gia Hoa kỳ, có tới 25% dân số sau khi được điều trị khỏi bệnh thủy đậu thì sẽ mắc phải bệnh lý zô na một lần nào đó trong đời do sự hồi sinh của các virus này.
Thời gian và mức độ nặng nhẹ của những người mắc bệnh zô-na với mỗi người là không giống nhau. Dấu hiệu trước nhất của bệnh lý zô-na là đau âm ỉ hoặc là tê buốt ở một bên của cơ thể, thường là đau ê ẩm vùng lưng hoặc ngực nhưng nhiều khi cũng lên cả mặt, đầu, cánh tay hoặc ống chân. Không chỉ thế còn có các biểu hiện giống như bị cảm cúm như: buồn nôn, tiêu chảy, rùng mình nhưng không bị sốt. Zô-na phát ban chỉ có thể được triệu chứng vài ngày sau khi căn bệnh bắt đầu có những biểu hiện này, hoặc cũng có thể sau vài tuần.
Vị trí phát ban thường là bao quanh lưng, bên cạnh sườn, bụng hoặc ngực do vi rút chuyển di xung quanh vị trí rễ dây thần kinh cảm giác bị ảnh hưởng – loại dây thần kinh đi ra khỏi cột sống và bao phủ xung quanh 2 bên cơ thể. Cơn đau đi kèm với phát ban có thể ở mức độ nhẹ hoặc nặng nhưng thông thường sẽ biến mất trong vòng 4 tuần. Các vị trí bị phát ban có thể sẽ để lại sẹo.
Hóc búa cốt yếu khi điều trị bệnh lý zô-na là chứng đau thần kinh sau khi mắc phải căn bệnh này. Chứng đau thần kinh này thường kéo dài khoảng vài tháng cho đến vài năm sau khi bệnh zô-na đã được điều trị khỏi. Những ai mắc phải vấn đề này thường bị nóng dữ dội hoặc đau thắt như bị dao đâm tại những nơi trước đó bị phát ban, không chỉ thế còn có cảm giác đau gay gắt khi có ai sờ vào. Nguyên nhân chính xác của vấn đề này thường rất khó xác định nhưng theo lý thuyết được gây ra bởi các nơi bị viêm trước đó làm cho dây thần kinh trở nên quá nhạy cảm nên các cơn đau vẫn được cảm nhận sau khi đã hết viêm.
Chứng đau kinh niênkết hợp với đau thần kinh sau khi bị zô-na tạo lên những vấn đề hết sức khó khăn cho cuộc sống của người bệnh. Những vận động hàng ngày từ ăn uống cho tới tắm gội, mặc quần áo trở nên hết sức vất vả. Sau đó bệnh nhân còn có thể bị suy sụp tinh thần do đau mạn tính. Có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng các biện pháp chữa trị sớm cho bệnh lý zô-na có thể rút ngắn thời gian người bệnh bị đau buốt. Bệnh nhân nên được điều trị với các thuốc chống vi rút trong vòng 3 ngày khi bắt đầu bị phát ban.
Một mối quan tâm khác phát sinh cùng với căn bệnh zô-na là các vấn đề về mắt. Nếu như mặt cũng bị ảnh hưởng, vi rút cũng có thể ảnh hưởng luôn cả đến giác mạc. Các thương tổn đến mắt sau đó có thể sẽ để lại sẹo, giới hạn tầm nhìn. Để giới hạn điều này chỉ có cách chữa trị bệnh thật sớm.
Các cơn đau lưng và đau khác do bệnh zô-na tạo ra có thể được giải quyết bằng nhiều cách, lệ thuộc vào chừng mực nặng nhẹ và sự ưa chuộng của bạn. Một số người thích dùng thuốc chống viêm, một vài khác lại dùng miếng dán và kem gây tê để giới hạn đau nhói. Những ai thích dùng các cách thức tự nhiên thì lại dùng kem cáp-xai-xin. Cáp-xai-xin là một loại hóa chất chiết suất từ quả ớt cay và có tác dụng giảm đau.